Insurekcja kościuszkowska, Pod koniec XVIII w. sąsiednie państwa w dwóch kolejnych zaborach zajęły znaczną część Polski i Litwy. Choć w Warszawie był jeszcze król, to w rzeczywistości rządziła caryca Katarzyna II.
W tej sytuacji polscy patrioci postanowili ratować kraj. 24.III.1794 roku T. Kościuszko objął dowództwo nad powstaniem. Insurekcja kościuszkowska jednak zaczęła upadać. Jesienią 1794 roku armia rosyjska zdobyła Warszawę. W połowie listopada ostatnie wojska polskie skapitulowały, a miesiąc później Rosja, Prusy i Austria całkowicie zajęły Rzeczpospolitą.
MAL. JÓZEF CHEŁMOŃSKI, MUZEUM NARODOWE, WROCŁAW