Hipopotam (Hippopotamus amphibius)

Hipopotamy od dawna intrygowały ludzi zarówno swoim wyglądem jak i zwyczajami. Ssaki te są jedynymi zwierzętami parzystokopytnymi, które prowadzą ziemno-wodny tryb życia.
Hipopotamy zamieszkiwały niegdyś licznie rzeki większej części kontynentu afrykańskiego, lecz polowania zmniejszyły katastrofalnie ich liczebność.

W czasach historycznych zostały całkowicie wyniszczone w całej północnej części swego siedlika; w Egipcie ostatni hipopotam zginął około 1816 roku. W zachodniej i południowej części swego zasięgu hipopotamy albo wymarły, albo przetrwały jedynie w małych izolowanych populacjach.

Duże populacje hipopotamów żyją nadal w parkach narodowych w dolinie górnego Nilu oraz na innych obszarach Afryki Wschodniej, lecz ogólnie rzecz biorąc, liczba hipopotamów maleje, a ich zasięg stale się kurczy. Wiele zwierząt ginie z ręki człowieka z powodu szkód, jakie czynią na polach uprawnych wokół osad ludzkich, lecz większość pada ofiarą polowań, organizowanych ze względu na ich wielkie kły (twardsze i ładniejsze od ciosów słonia), mięso i tłuszcz, jak również dla zdobycia trofeów.

Większą część dnia hipopotamy spędzają w wodzie lub na błotnistych brzegach. W ciągu dnia pojawiają się na suchym lądzie jedynie na terenach zupełnie bezludnych. Z zapadnięciem zmroku wychodzą na żer. Zjadają głównie trawę, ale nie gardzą też roślinnością wodną i opadłymi na ziemię owocami. Hipopotamy przyczyniają się do wzbogacenia wodnego świata Afryki: ich odchody "użyźniają" wodę, powodują też rozwój glonów - pokarmu dla ryb, a te z kolei są zdobyczą ptaków i krokodyli

Żaden z dużych afrykańskich ssaków nie jest ze względów fizjologicznych tak uzależniony od wody jak hipopotam. Jednocześnie stanowi ona bezpieczne schronienie w razie zagrożenia.
Otwarta paszcza hipopotama ma prawie metr wysokości Przez lata narosło wiele nieporozumień wokół rzekomo krwiożerczej natury hipopotamów. Te spokojnie odpoczywające w wodzie zwierzęta stanowiły dobry cel nawet dla najgorszych myśliwych. Polowano na nie, aby uzyskać twardą i nie żółknącą z czasem kość. Używano jej do wyrobu sztucznych zębów i różnych pamiątek.

Na hipopotamy polowano już setki lat przed przybyciem białego człowieka do Afryki. Ale takie prymitywne łowy nie stanowiły jednak zagrożenia dla populacji hipopotamów. Dopiero biały człowiek uzbrojony w broń palną stał się naprawdę niebezpieczny.

Od zagłady uratowało hipopotamy założenie rezerwatów przyrody oraz fakt, że dobrze znoszą niewolę i rozmnażają się w ogrodach zoologicznych.

Badania nad zwyczajami hipopotamów dostarczyły też wielu informacji o ich charakterze. Okazało się, że są inteligentne i bardzo ciekawe świata. Dzięki dobrej pamięci i umiejętności kojarzenia faktów hipopotamy żyjące na terenach, na których często na nie polowano, nauczyły się na przykład wynurzać tylko w kępkach roślin. Po krótkim zaczerpnięciu powietrza natychmiast z powrotem nurkowały.

zobacz też:
Hipopotam karłowaty