Wystawa pamiątek prawosławia

Ślady obecności społeczności prawosławnej w XIX- i XX-wiecznym Sandomierzu (Świętokrzyskie) zaprezentowane zostaną na wystawie pamiątek miejscowej kultury cerkiewnej. Ekspozycję można będzie zwiedzać w sandomierskim Muzeum Diecezjalnym od piątku do końca sierpnia.

Jak poinformowała kustosz muzeum Urszula Stępień, na wystawie "Ikony sandomierskie" pokazanych zostanie m.in. kilkanaście obrazów ocalałych z dawnych ikonostasów, krzyż procesyjny, potir (kielich), dwa duże świeczniki oraz sześć prawosławnych mszałów. Dawny priestoł (ołtarz prawosławny) stanowi obecnie element wyposażenia kaplicy św. Jacka w kościele dominikanów p.w. św. Jakuba Apostoła.

Ikony przedstawiają m.in. Matkę Bożą, apostołów Piotra i Pawła, świętych braci Cyryla i Metodego, św. Mikołaja i św. Ioasasa. Dominują XIX-wieczne malowidła na blasze, powstałe w kręgu kultury łacińskiej w Europie zachodniej. Dwie zostały napisane w stylu weneckim; mają charakterystyczne brzegi imitujące emalię - zaznaczyła muzealniczka.

Istniejąca od 1851 r. parafia pw. św. Archanioła Michała w Zawichoście, w 1864 r. została przeniesiona do Sandomierza. Początkowo funkcjonowała w ratuszu, następnie w wynajmowanym lokalu, a od 1869 r. w refektarzu klasztoru poreformackiego. Z kolei druga cerkiew - pw. św. Mikołaja Cudotwórcy - mieściła się w gmachu pojezuickim przy progimnazjum, a później gimnazjum męskim. Konsekrował ją w 1898 roku władyka Tichon - późniejszy patriarcha moskiewski, w 1989 r. kanonizowany przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną.

Z czasem na terenie Zawichojskiego Okręgu Celnego powstały nowe parafie prawosławne - m.in. w Krzeszowie (1875), Opatowie (1896), Nowym Brzesku (1901) i Staszowie (1904). W 1915 roku wyposażenie sandomierskiej cerkwi "szkolnej" translokowano do Kurska w guberni kostromskiej. Cerkwi św. Archanioła Michała nie ewakuowano.