To nasza historia - Sapiehowie

Zbroja, tarcza i miecz to atrybuty rycerza. Odważnie broniącego króla i kraju. Stan rycerski zmienił się potem w szlachecki. Szlachta dalej dbała o losy kraju. Pewnie, że różnie z tym bywało, ale historia Polski, której uczy się w szkołach, nasza historia, to przecież też historia szlachty. Po wojnie komuniści zabrali szlacheckim rodom cały majątek, utrudniali życie, przez lata niszczyli tradycję.
Tamten świat pozostał już tylko na zdjęciach, we wspomnieniach i w śladach rozsianych po całej Polsce. Spróbujcie w czasie letnich wędrówek odszukać te ślady – może będzie to herb nad starą bramą, może dworek w jakimś parku albo nazwa miasta czy malownicze ruiny dawnej potęgi. Może uda Wam się dowiedzieć, z jakim rodem są one związane. Czekamy na Wasze zdjęcia z krótkim opisem: redakcja@malygosc.pl. Wszystkie zamieścimy na naszej stronie internetowej.

Co tydzień prezentujemy kolejny ród.

Sapiehowie herbu Lis

Sapiehowie to jeden z najpotężniejszych rodów litewskich w Rzeczpospolitej. U szczytu potęgi rzucili wyzwanie samemu królowi.

  Herb Sapiehów Prawdopodobnie pierwszym założycielem rodu był niejaki Sunigajło, bojar, szlachcic w księstwie litewskim. Kiedy na początku XV wieku w Horodle na Lubelszczyźnie zawarto unię między królestwem polskim a księstwem litewskim, ród Sunigajły został włączony do polskiego herbu Lis. Oznaczało to, że szlachta litewska i polska we wspólnym odtąd państwie są sobie równe. Synowie Sunigajły dali początek dwóm liniom Sapiehów żyjących do dziś – różańskiej i kodeńskiej. Szczyt potęgi rodu to czasy Lwa Sapiehy. Dzięki niemu Sapiehowie stali się jednym z najważniejszych rodów w Rzeczpospolitej. Byli tak potężni, że nie bali się sprzeciwić nawet królowi i prowadzili własną politykę. Zostali poskromieni dopiero w 1700 roku w bitwie pod Olkiennikami.

Książęta

Tytuł książęcy otrzymali Sapiehowie od austriackiego cesarza Leopolda I. W Rzeczypospolitej w imię równości całej szlachty nie wolno było nadawać tytułów książęcych czy hrabiowskich, ale wolno było przyjmować zagraniczne. Kiedy w czasie zaborów Polska zniknęła z map świata, Sapiehowie angażowali się w próby jej wskrzeszenia. Brali udział w powstaniach, wspierali naukę i polską kulturę. W odrodzonej Polsce Eustachy Sapieha był ministrem, Paweł założył Polski Czerwony Krzyż, a kardynał Adam Stefan Sapieha był jedną z najwybitniejszych postaci swoich czasów. Potomkowie rodu żyją rozsiani po całym świecie. Dawny świat Sapiehów i polskiej arystokracji zniszczyły komunistyczne rządy.

Adam Śliwa

  Semen Sapieha
To pierwszy historyczny założyciel rodu. Żył w XV wieku. Niewiele o nim wiadomo poza tym, że był pisarzem Kazimierza Jagiellończyka. wikimedia

  Adam Stefan Sapieha
Był biskupem krakowskim i kardynałem. Nazywano go Księciem Niezłomnym. Pomagał ofiarom I i II wojny światowej. Za jego czasów w diecezji krakowskiej wybudowano 65 kościołów. Kardynał Sapieha był wielkim autorytetem dla Jana Pawła II. Z jego rąk gimnazjalista Wojtyła przyjął bierzmowanie. Już wtedy, choć Wojtyła myślał o polonistyce, kard. Sapieha rozpoznał nim powołanie do kapłaństwa. wikimedia   Lew Sapieha
Dzięki niemu rosła potęga Sapiehów. Był odważny, potrafił dobrze zarządzać majątkiem i prowadzić politykę. Pełnił najważniejsze urzędy w państwie. Lew był m.in. Hetmanem Wielkim Litewskim, Kanclerzem Wielkim Litewskim i marszałkiem sejmu. wikimedia