Bazyliszek

Bazyliszek jest symbolem złą i zdrady, królem małych węży (królem dużych węży jest smok). Starożytny pisarz Pliniusz podaje, że diabelska moc bazyliszka jest tak wielka, że „rozsadza on kamienie, a „wszystkie węże uciekają przed nim i się go boją”. Jest stworzeniem złowrogim, budzącym lęk. Potrafi zabić swym oddechem, spojrzeniem oczu czy dotykiem ogona, jego syk obraca ludzi w popiół. Mieszka na miejscach pustynnych, tak jak skorpion. Ma żółte, ropusze oczy. Przedstawiano go z głową i szponami koguta a ciałem węża. Bazyliszka mogła zabić jedynie łasica lub kogut. Bazyliszek ginął też od własnego odbicia w kryształowym lustrze.
Podróżnicy udający się w rejony, gdzie występował bazyliszek, zabierali ze sobą dla ochrony koguta.
Bazyliszek pojawiał się w sztuce średniowiecznej, zwłaszcza w sakralnej, oraz w architekturze. Wierzono, że wykluł się z jaja złożonego przez siedmioletniego koguta. Kogut w boleściach składał jajo, a z niego wykluła się ropucha lub wąż. Średniowieczny myśliciel Albert Wielki pisze: „Nie sadzę, by to był prawda, jednak Hermas opowiada o tym jako o historii prawdziwej i ludzie w to wierzą”.
Chrześcijaństwo wykorzystało bazyliszka jako symbol szatana, który wkroczył do Raju, by skusić Adama i Ewę.

źródło: Zwierzęta mityczne i symboliczne J.C. Cooper