Żydzi rozpoczęli rok 5769

Dla wierzących Żydów wieczorem 29 września rozpoczął się rok 5769 licząc od stworzenia świata wg tradycji biblijnej.

Nowy rok, Rosz ha-Szana, zaczyna się pierwszego dnia miesiąca tiszri, który w tym roku wypadł 29 września 2008 roku kalendarza chrześcijańskiego.

Rosz ha-Szana jest świętem religijnym, obchodzone jest pierwszego i drugiego dnia miesiąca Tiszrei (przełom września i października w kalendarzu gregoriańskim). W tym roku (według kalendarza gregoriańskiego) przypadł na okres od 29 września po zmierzchu do 1 października.

W Rosz Haszana Bóg ocenia ludzi i zapisuje ich losy w dwóch księgach: w Księdze Życia – sprawiedliwych i w Księdze Śmierci – zatwardziałych grzeszników.

Wszystkich pozostałych Bóg jeszcze osądzi i zdecyduje o ich losach. Tym ostatnim wyznacza się czas na poprawę do Jom Kipur (Dnia Pojednania). Dziesięć dni dzielące Rosz Haszana od Jom Kipur to tzw. Jamim Noraim (Straszne Dni). Święto Jom Kipur jest dniem pojednania z Bogiem i pogodzenia z ludźmi.

Przygotowania do Rosz Haszana trwają przez cały ostatni miesiąc roku żydowskiego – Elul. To okres osobistych rozliczeń, w którym Żydzi proszą o przebaczenie i litość Boga, oraz wszystkich, których mogli skrzywdzić. W tygodniu poprzedzającym Rosz Haszana odmawia się modlitwę Slichot, będącą błaganiem o przebaczenie, odpuszczenie grzechów i łaskę Boga decydującego o życiu lub śmierci. W każdy poranek miesiąca Elul, z wyjątkiem Szabatu i wigilii Rosz Haszana, dmie się w szofar – barani róg.

W szofar dmie się także w oba świąteczne dni w czasie modlitwy – 30 razy według określonego porządku, a następnie jeszcze 70 razy, tak by razem było ich 100. Trzy dźwięki szofaru: tekija (ciągły), szewarim (trzy krótkie) i terua (dziewięć krótkich) symbolizują znaczenie Rosz Haszana jako dnia sądu nad ludźmi i dnia odnowienia więzi między ludźmi a Bogiem.

W dniu Rosz ha-Szana Żydzi modlą się w synagodze, ale jest też specjalna liturgia domowa. Odmawiane jest błogosławieństwo m.in. nad jabłkiem z miodem, czyli "błogosławieństwo nad owocem z drzew". Żydzi dziękują wtedy Bogu za stworzenie owoców drzew, a miód dodają, by następny rok był słodki. W związku z przekonaniem, że nadchodzący rok będzie taki, jakie dania pojawią się na świątecznym stole, w Rosz Haszana nie spożywa się potraw gorzkich, kwaśnych i słonych. Nie może natomiast zabraknąć słodkich owoców (rodzynek, daktyli, winogron i granatów) oraz ryby z głową. Rybia głowa nawiązuje do nazwy święta (Rosz Haszana - Głowa Roku) i symbolizuje życzenie, by w przyszłym roku Bóg uczynił każdego „głową”, a więc człowiekiem pierwszym i aktywnym, a nie „ogonem”, czyli ostatnim i biernym. Podczas drugiej nocy należy delektować się owocem, którego nie kosztowało się przez ostatnie 12 miesięcy – jest to kolejny symbol Nowego Roku.

Zwyczajowymi życzeniami noworocznymi u Żydów jest życzenie sobie, by znaleźli się w Księdze Życia. W pierwszym dniu Rosz ha-Szana Żydzi idą nad rzekę i wytrzepują z kieszeni okruszki. W ten sposób symbolicznie pozbywają się grzechów. Ta ceremonia nazywa się "taszlih" (odrzucenie).

Ortodoksyjni Żydzi nie uczestniczą w świętowaniu Nowego Roku liczonego według kalendarza chrześcijańskiego - mierzonego od narodzin Jezusa Chrystusa.

Żydzi, podobnie jak muzułmanie liczą czas według kalendarza księżycowego. Miesiąc trwa w nim 28 dni, tyle ile obieg Księżyca wokół Ziemi. Chrześcijanie liczą czas według kalendarza słonecznego, liczonego według obiegu Ziemi wokół Słońca. Kalendarz księżycowy jest o ok. 12-13 dni krótszy od słonecznego - liczy ok. 354 dni w roku.