Oceaniczne wulkany

Na dnie oceanów może się znajdować w sumie trzy miliony podwodnych wulkanów, z czego około 39 tysięcy o wysokości ponad kilometra.

Oszacowali to naukowcy dzięki zastosowaniu nowej metody przetwarzania danych z sonarów, o czym informuje serwis "NewScientist.com".

"Rozmieszczenie podwodnych wulkanów mówi nam nieco o tym, co dzieje się we wnętrzu Ziemi - mówi jeden z autorów badań, John Hillier z brytyjskiego University of Cambridge. - Problemem jest jednak to, że nie możemy ich dostrzec i policzyć przez lustro wody".

Mierzące ponad 1,5 km wulkany można łatwo wykryć dzięki satelitom. Masie tych zatopionych gór towarzyszy na tyle duża grawitacja, że wpływa ona na otaczającą je wodę. Powoduje to tworzenie na powierzchni wody kilkumetrowych "kopuł", co można zauważyć z kosmosu.

Znaczna część wulkanów jest jednak dużo mniejsza, przez co nie można ich wykryć.

Jedynym sposobem ich identyfikacji jest "ręczne" ustalenie ich konturów podczas sonarowych pomiarów wykonywanych ze statków.

Od końca lat 60. oceany przemierzały statki badawcze, wyposażone w sonary, mierzące odległość do dna oceanu. Dzięki ich danym poznano ukształtowanie dna oceanu od 60 stopnia szerokości geograficznej północnej (na wysokości mniej więcej północy Alaski) - do 60 stopnia szerokości południowej (co odpowiada południowemu krańcowi Patagonii).

Jeszcze do niedawna na podstawie tych danych nie udawało się jednak wskazać wszystkich wulkanów. Tymczasem Hillier i jego współpracownik opracował program komputerowy, który jest w stanie przetwarzać i analizować olbrzymie ilości danych. Program identyfikuje też podobne wulkanom kształty wśród danych pochodzących z sonarów.

Program ten pozwolił wskazać 201.055 wulkanów wyższych niż 100 m - jest to 10 razy więcej niż ich znana do tej pory liczba. Wcześniej dane satelitarne pozwoliły zidentyfikować 14 tys. 164 wulkanów, mających wysokość większą niż 1500 m.

Naukowcy oszacowali też, ile wulkanów może istnieć poza rejonami przebadanymi ze statków. Obecnie Hillier szacuje, że istnieje około 39 tys. wulkanów wyższych niż na kilometr. Oznacza to, że niemal 25 tys. takich podwodnych gór wciąż czeka na odkrycie.