Co to znaczy 'szukać guza'?

Większość uczniów uczy się matematyki w sposób pamięciowy, mechaniczny. Z kolei większość nauczycieli podaje uczniom schematy, a nie uczy ich twórczego myślenia - taki wniosek wyciągnął z badań przeprowadzonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną dr Mirosław Dąbrowski, matematyk z Uniwersytetu Warszawskiego, koordynator badań.

Z badań wynika np., że 80-90 proc. uczniów III klas szkół podstawowych potrafi porównywać liczby naturalne (wskazywać, która z nich jest większa) w zadaniach typowych, opartych na ćwiczonych w szkole schematach.

Gdy jednak muszą tę samą umiejętność wykorzystać w zadaniach nietypowych, radzi sobie z tym tylko 20-35 proc. uczniów - w zależności od stopnia trudności zadania.

Proste zadania tekstowe, w których trzeba wykonać tylko jedno obliczenie potrafi rozwiązać 86 proc. trzecioklasistów. Zadania złożone (dwa obliczenia lub więcej) już tylko 63 proc. Gdy w zadaniu pojawia się więcej danych niż potrzeba, uczniowie zaczynają się gubić - z zadaniami prostymi radzi sobie wówczas tylko 52 proc. uczniów, a z zadaniami złożonymi - 59 proc.

Tylko 25 proc. przebadanych trzecioklasistów potrafiło rozwiązać zadanie, w którym musieli obliczyć ile stron książki przeczyta dziewczynka w ciągu półtorej godziny, jeśli w ciągu 15 minut czyta 10 stron.

Podczas badania sprawdzano także umiejętności językowe trzecioklasistów. Okazało się, że tylko połowa uczniów nie miała kłopotów z odpowiedzą na pytania do zamieszczonego w teście tekstu popularno-naukowego o życiu delfinów. A tylko 30 proc. uczniów potrafiło samo ułożyć pytania do tekstu.

Również tylko co drugi trzecioklasista potrafił ułożyć dwa zdania z wyrazem "zamek", używając go w różnych znaczeniach.

Uczniowie mieli też problemy z wyjaśnieniem znaczenia zwrotów frazeologicznych. 77 proc. poradziło sobie ze zwrotem "mieć gęsią skórkę", jednak tylko 34 proc. potrafiło odpowiedzieć na pytanie co to znaczy "czuć się jak ryba w wodzie". Jeszcze mniej - 24 proc. rozumiało zwrot "szukać guza", a tylko 3,8 proc. - "trzymać w napięciu".

Słabo poszło też uczniom z pisaniem tekstu własnego - opowiadania inspirowanego zamieszczonym w teście rysunkiem o tematyce fantastycznej.

Badania przeprowadzono w czerwcu 2006 r.