ANZAC świętuje

Data nie jest przypadkowa. 25 kwietnia 1915 roku zaczęła się najsłynniejsza bitwa żołnierzy z Nowej Zelandii i Australii - bitwa o Galiipoli. W założeniu miała doprowadzić do zdobycia Stambułu i wyeliminowania z I wojny światowej imperium osmańskiego. Zakończyła się jednak fiaskiem a straty obu stron przekroczyły 100 tysięcy zabitych i prawie 300 tysięcy rannych.

Pierwszym etapem operacji było bombardowanie przez okręty państw ententy tureckich umocnień wokół cieśniny Dardanelskiej. Potężnej eskadrze nie udało się jednak przedrzeć a wiele okrętów zatonęło na nie wykrytym polu minowym. Następnie na brzeg desantowano żołnierzy. Ich siły składały się z australijskiej 1 dywizji i mieszanej dywizji australijsko nowozelandzkiej, brytyjskiej 29 dywizji, dywizji marynarki i francuskiego korpusu ekspedycyjnego . Na przeciw tych sił stanęła turecka 5 armia pod dowództwem niemieckiego doradcy generała Otto von Sandersa. 

Wszystkie fale lądujących żołnierzy zostały zatrzymane na przyczółkach, ale dzięki pomocy okrętów i twardej obronie, turkom nie udało się zepchnąć ich do morza. Sytuacja praktycznie się nie zmieniła mimo prób z obydwu stron, a operacja z manewrowej zmieniła się w klasyczną walkę pozycyjną. 20 grudnia ewakuowano ostatnich żołnierzy z Galiipoli.

Mimo klęski, walki w Dardanelach są przełomowym wydarzeniem w historii Australii i Nowej Zelandii. Obudziła się ich świadomość jako odrębnego narodu, a nie tylko części imperium brytyjskiego.

Ostatni żołnierz który walczył na półwyspie zmarł w 2002 roku.