Jaki znak Twój?

11 listopada Polska obchodzi po raz 96. Święto Niepodległości. Nasza solenizantka ma swoje barwy, hymn i godło. To najważniejsze symbole państwa, opisane i określone w konstytucji. Ale co tak naprawdę o nich wiemy?

Herb czy godło?

W konstytucji zapisano, że godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest biały orzeł w koronie na czerwonym tle. Jednak zgodnie z heraldyką, czyli nauką o herbach, godłem jest sam orzeł. Natomiast orzeł na czerwonym tle to już herb. Niestety, zapis do dziś nie został zmieniony. Początek białego orła w koronie sięga średniowiecznych pól bitewnych. Pod tym znakiem zbierało się wojsko do walki. Nie było wtedy mundurów, więc barwy rodowe czy znaki ziem pokazywały, gdzie są swoi, a gdzie wróg. Pierwszy wizerunek orła znany jest z denarów Bolesława Chrobrego, choć przypomina tam bardziej koguta. Badacze dowodzą jednak, że ptakiem na denarze jest bielik, który... nie jest orłem. Bielik należy do rodziny jastrzębiowatych. Ale przyjęło się nazywać go orłem. Od XII wieku orzeł na stałe zagościł na królewskich pieczęciach, a herbem z orłem na czerwonym tle stał się w 1295 roku. Obecny wizerunek pochodzi z 1927 roku. Wtedy też z korony usunięto krzyż, a na skrzydłach orła dodano pięcioramienne rozetki. W 1944 roku komuniści razem z niepodległością zabrali orłowi koronę. Wróciła ona dopiero w 1990 roku. Godło, a właściwie herb Polski umieszczany jest na budynkach państwowych, w sądach, szkołach czy na koszulkach sportowych reprezentacji Polski.

Biało-czerwona

  Roman Koszowski /Foto Gość Flaga Polski wywodzi się wprost z herbu. Biały kolor to barwa orła, czerwony – tarczy. Biało-czerwone barwy po raz pierwszy uznano za narodowe w rok po uchwaleniu Konstytucji 3 maja. Natomiast po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Sejm uchwalił, jakie barwy i kształt ma mieć flaga. Kolor czerwony określano początkowo jako karmazyn. Potem jego odcień zmieniono na cynober. Kolor biały też nie jest kolorem śnieżnobiałym, ale lekko szarym. Sejm ustalił też wtedy, jak należy powiesić flagę, czyli biały kolor na górze, czerwony na dole. Jeśli flagę trzeba zawiesić pionowo, biel powinna być po lewej stronie. Flaga z godłem na białym polu zarezerwowana jest tylko dla placówek dyplomatycznych, statków handlowych i lotnisk. Bandera okrętów wojennych jest podobna, różni się tylko trójkątnym wcięciem prawego krótszego boku. Jeśli prezydent Polski ogłasza żałobę narodową, flagę opuszcza się do połowy masztu. Temu, kto znieważy flagę, grozi kara nawet roku więzienia. Święto flagi obchodzimy 2 maja. 11 listopada także powinniśmy wywiesić flagę narodową. Musi ona być prawidłowo zawieszona, czysta i nie pomięta.

Jeszcze Polska...

Pierwszym nieoficjalnym hymnem Polski była „Bogurodzica” śpiewana jeszcze przez rycerstwo jako pieśń bojowa pod Grunwaldem. Podczas zaborów pojawiła się „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Powstała ona między 16 a 19 lipca 1797 roku we włoskim miasteczku Reggio nell’Emilia. Autorem słów jest Józef Wybicki, natomiast nie wiadomo, kto ułożył melodię. Rok później pieśń znana już była we wszystkich zaborach. Potem śpiewano ją podczas powstań. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku aż do 1927 roku trwały spory, jaka pieśń ma być hymnem Polski. Mazurek nie był jedynym kandydatem. Pod uwagę brano też „Bogurodzicę”, „Boże, coś Polskę”, „Rotę”, a nawet „Pierwszą Brygadę”. Co ciekawe, na Mazurku Dąbrowskiego wzorowały się hymny wielu państw słowiańskich walczących o niepodległość. „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” ma sześć zwrotek, natomiast hymnem są tylko cztery zwrotki. Hymnowi, podobnie jak pozostałym symbolom, należy się szacunek. Słuchając go lub wykonując powinno się stać i zachować powagę.