25 stycznia to od 2008 roku dzień kryptologa. Obchodzimy go na pamiątkę złamania kodu Enigmy przez polskich matematyków.
Na przełomie 1932 i 1933 roku roku trzem matematykom - Marianowi Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu i Henrykowi Zygalskiemu udała się rzecz prawie niemożliwa. Złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Była ona używana w wojsku do przesyłania wiadomości nieczytelnych dla wroga. Dzięki odkryciu zasady działania Enigmy i jej szyfru w Polsce stworzono kopię dzięki której można było odczytywać tajne informacje. Po jednym egzemplarzu polskiej enigmy dostały jako sojusznicy rządy Anglii i Francji. Niestety po wojnie wielu zagranicznych historyków zupełnie o tym fakcie zapomina przypisując złamanie Enigmy brytyjskim pracownikom ośrodka w Bletchley Park. Praca Polskich matematyków w dużej mierze przyczyniła się do zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami i ocalenia tysięcy żołnierzy.
Od 2008 roku 25 stycznia z okazji dnia kryptologa organizowane są różne sesje naukowe z dziedziny informatyki i matematyki, a dzielnych kryptologów, Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego upamiętnia pomnik w Poznaniu.
Marian Rejewski
Jerzy Różycki
Henryk Zygalski