Boimy się niepotrzebnie

MAŁY GOŚĆ: Dlaczego boimy się nietoperzy?
GRZEGORZ LESIŃSKI: – Strach bierze się trochę z przesądów pochodzących z dawnych wierzeń, że nietoperze to zwierzęta utrzymujące kontakty z diabłami. Niektórzy też wyobrażają sobie nietoperza jako wielkie ptaszysko. Tymczasem największy okaz, jaki przyleciał do Polski, waży najwyżej 80 gramów. Nietoperz nigdy nie zaatakuje człowieka, raczej go unika.

Więc to nieprawda, że nietoperze wkręcają się ludziom we włosy?
– To oczywiście bzdura, choć faktycznie nie brakuje osób, które wciąż w to wierzą. Nietoperze nie mają żadnego powodu, by wkręcać się we włosy. Co więcej, świetnie orientują się w ciemności, ponieważ w czasie lotu emitują ultradźwięki, które po dobiciu od obiektów jak echo wracają do nich, informując o otoczeniu.

Czy nietoperze odlatują na zimę z Polski?
– Część z nich odlatuje w poszukiwaniu cieplejszego miejsca. Ale nie wędrują tak daleko jak ptaki. Odpowiednie warunki na sen znajdują czasem już w Czechach, w Niemczech czy w Austrii. Inne pozostają w naszym kraju, zasiedlając zarówno te naturalne, jak i zbudowane przez człowieka kryjówki. Ich sen trwa od jesieni do wiosny.

Muszą być bardzo głodne po przebudzeniu… 
– Nietoperze mają wystarczające zapasy tłuszczu na zimę. Jesienią zjadają tyle, że przybywa im aż 1/3 ciężaru ciała. Ten tłuszcz powoli wykorzystują i wystarcza im go nawet na 6 miesięcy snu. Wiosną rzeczywiście budzą się głodne.

Czym latające ssaki zajmują się wiosną i latem?
– Są aktywne w poszukiwaniu pokarmu. W czerwcu rodzą się małe nietoperze. Młode około miesiąca są pod opieką swojej mamy w miejscu nazywanym kolonią rozrodczą. Gdy nauczą się latać, zaczynają samodzielne życie.

Czy nietoperze mogą być pomocne dla człowieka?
– Żywiąc się owadami, regulują liczebność tych szkodników, które mogą na przykład podjadać plony. Gdy taka plaga zaczyna w lesie atakować sosnę, to wtedy może się nią zainteresować nietoperz. Podobnie, gdy gąsienice zjadają liście jabłoni, gacki latają w pobliżu i zbierają intruza z powierzchni liści. Niektóre gatunki lubią komary. Z pewnością im więcej nietoperzy, tym bardziej zrównoważone środowisko.

A czy my możemy coś zrobić dla nietoperzy?
– Nietoperze często osiedlają się blisko człowieka. Nie wolno nietoperzy wyrzucać czy niepokoić, bo zwykle same dają sobie świetnie radę. Nie wolno brać nietoperza gołymi rękami, ponieważ, tak jak wszystkie dzikie zwierzęta, może przenosić różne choroby. Za to każdy może zbudować skrzynkę dla tych nietoperzy, których naturalnym miejscem są dziuple drzew. Taką skrzynkę ze szczeliną u dołu można umieścić zwłaszcza w młodych lasach, gdzie nie ma dziupli