Kanał Mazurski miał połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z Bałtykiem poprzez rzekę Pregołę. Projekt powstał w drugiej połowie XIX wieku. Na Kanale planowano zbudować 10 śluz i 2 jazy w poprzek rzeki.

Jazy miały zlikwidować różnicę poziomów wody, które wynosiły nawet ponad 100 metrów (Np. Jezioro Mamry – 116,3m n.p.m. a rzeka Łyna – 5,1m n.p.m.).

Budowę rozpoczęto w 1911r. Po trzech latach przerwano, bo wybuchła I wojna światowa. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, ale znów przerwała je kolejna wojna. Kanału nigdy nie dokończono, mimo że budowę wykonano w 90 proc. Dlaczego?

Nowa, powojenna granica Polski podzieliła kanał na dwie części. Teraz z ponad 50-kilometrowego kanału, 22 kilometry leżą po stronie polskiej. Reszta to obszar Obwodu Kaliningradzkiego.

Spośród 10 śluz, na terenie Polski znajduje się 5. Ale tylko jedna śluza – Guja – jest ukończona w całości. Ma 52 metry długości i jest głęboka na 15 metrów. Jej stalowe wrota zatrzymują wodę kanału wypływającego z jeziora Rydzówka.

Ciekawie prezentuje się śluza w Leśniewie Górnym. Na potężnej betonowej konstrukcji dobrze widać miejsce przeznaczone na godło hitlerowskich Niemiec.