Godzina W

Adam Śliwa

publikacja 01.08.2012 10:41

1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00 wybuchło jedno z najtragiczniejszych i jedno z najbardziej bohaterskich powstań w naszej historii. Powstanie Warszawskie.

Rekonstrukcja walk Powstania Warszawskiego Rekonstrukcja walk Powstania Warszawskiego
Jakub Szymczuk/GN

Korzystając z pięknego sierpniowego dnia pamiętajmy o godzinie 17.00 aby zatrzymać się na chwilę i wspomnieć młodych chłopców i dziewczyny którzy 68 lat temu wyruszali do walki.

W pierwszych dniach powstańcom udało się opanować znaczną część miasta, zwłaszcza Śródmieścia. Zajęli też część Żoliborza, Stare Miasto, Powiśle, Mokotów i trzy enklawy na Ochocie. Zacięte walki toczyły się na Woli, Okęciu, Bielanach i na terenie Cytadeli Warszawskiej. 8 sierpnia rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja "Błyskawica".

Alianci zachodni bardzo szybko zorganizowali zrzuty broni i amunicji dla walczących, jednak Stalin nie pozwolił na lądowanie samolotów na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Loty z bronią i amunicją dla Warszawy, wykonywane z baz we Włoszech, były okupione wielkimi stratami, a większość maszyn została zestrzelona.

 W pierwszej połowie sierpnia powstańcy po krwawych walkach zostali wyparci m.in. z Woli. Na początku września padło Stare Miasto, a potem Powiśle. W zajmowanych dzielnicach hitlerowcy masowo mordowali mieszkańców stolicy i powstańców.

10 września w kierunku Warszawy ruszyła ofensywa Armii Czerwonej i po kilkudniowych walkach wojska sowieckie zdobyły Pragę. Kilka dni później oddziały I Armii Wojska Polskiego sforsowały Wisłę i połączyły się z powstańcami na Czerniakowie jednak bez wsparcia Armii Czerwonej poniosły ogromne straty i wycofały się.

2 października Powstanie skapitulowało.

Straty powstańców wyniosły około 40 tys. zabitych i rannych; zginęło około 180 tys. cywilów. Poległo lub zaginęło również ok. 2,3 tys. żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego gen. Zygmunta Berlinga, którzy usiłowali pomóc stolicy. Do niewoli niemieckiej dostało się ponad 15 tyś powstańców. Uległa zniszczeniu prawie jedna czwarta zabudowy.

Po upadku Powstania i wypędzeniu z miasta jego mieszkańców Niemcy przystąpili do systematycznego burzenia stolicy. 17 stycznia 1945 r. do opustoszałej i wypalonej Warszawy wkroczyła Armia Czerwona.

Aby lepiej poznać historię Powstania, zachęcam do odwiedzenia wirtualnego muzeum, które znajduje się tutaj: Wirtualne Muzeum Powstania Warszawskiego.

Plan wydarzeń organizowanych przez Muzeum Powstanie Warszawskiego w Warszawie.

• 1 sierpnia (środa)
godz. 17.00 – godzina „W”- Oddanie Hołdu Powstańcom
Pomnik Gloria Victis Cmentarz Wojskowy na Powązkach
godz. 17.00 - start gry "63 dni z życia Warszawy" on-line.
godz. 20.30 – „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” – wspólne śpiewanie piosenek powstańczych. Pl. Piłsudskiego, wstęp wolny.
godz. 24.00 – Spektakl teatralny pt. „Powstanie” w reż. Radosława Rychcika. Koprodukcja Muzeum Powstania Warszawskiego i Teatru Dramatycznego
Sala z Liberatorem, wstęp biletowany, bilety do nabycia w kasie Muzeum Powstania Warszawskiego.

• 2 sierpnia (czwartek)
godz. 13.00 – odsłonięcie mozaiki „Portret nieznanej warszawianki” autorstwa Michała Zadary. Al. 3 Maja na wysokości Mostu Poniatowskiego, wstęp wolny.
godz. 14.00 – Otwarcie wystawy w kościele OO. Dominikanów ul. Freta 10
godz. 20.00 – Spektakl teatralny pt. „Powstanie” w reż. Radosława Rychcika. Koprodukcja Muzeum Powstania Warszawskiego i Teatru Dramatycznego
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego, wstęp biletowany, bilety do nabycia w kasie Muzeum.

• 3 sierpnia (piątek)
godz. 20.00 – Spektakl teatralny pt. „Powstanie” w reż. Radosława Rychcika. Koprodukcja Muzeum Powstania Warszawskiego i Teatru Dramatycznego
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego, wstęp biletowany, bilety do nabycia w kasie Muzeum.

• 4 sierpnia (sobota)
godz. 11.00-14.00 – Edukacyjne spotkanie dla dzieci „Z orzełkiem na piersi, czyli olimpijczycy w Powstaniu”. Spotkanie dla dzieci w wieku 5-10 lat. Park Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego, wstęp wolny.
godz. 12.00 – „Twoja klisza z Powstania” – fotograficzna gra miejska wstęp wolny, udział po rejestracji.
godz. 17.00 – Masa Powstańcza 2012; przejazd rowerowy ulicami Warszawy szlakiem Powstańczej Poczty Polowej
start spod Muzeum Powstania Warszawskiego, udział po rejestracji
godz. 20.00 – Spektakl teatralny pt. „Powstanie” w reż. Radosława Rychcika. Koprodukcja Muzeum Powstania Warszawskiego i Teatru Dramatycznego
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego, wstęp biletowany, bilety do nabycia w kasie Muzeum.

• 5 sierpnia (niedziela)
godz. 20.00 – Spektakl teatralny pt. „Powstanie” w reż. Radosława Rychcika. Koprodukcja Muzeum Powstania Warszawskiego i Teatru Dramatycznego
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego, wstęp biletowany, bilety do nabycia w kasie Muzeum

Dziś każdy już wie kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie i jego rocznice obchodzimy w całej Polsce. Nie zapominajmy także o pozostałych powstaniach z najnowszej historii: wielkopolskim 27 grudnia 1918 roku i trzech powstaniach śląskich 16 sierpnia 1919, 19/20 sierpnia 1920 roku i 2/3 maja 1921 roku.