Zamiast wojen

Adam Śliwa

|

MGN 07-08/2012

publikacja 21.09.2012 10:40

Olimpiady i uczciwe współzawodnictwo nie zahamowały wojen. Ale może dzięki igrzyskom olimpijskim jest ich trochę mniej?...

Zamiast wojen EastNews

Baron Pierre de Coubertin był człowiekiem szalonym. Dlaczego? Bo na świecie, gdzie głównym sportem były wzajemne wojny, a prawdziwe zawody nie odbywały się od 1600 lat, chciał na nowo rozpocząć igrzyska.
Coubertinowi udało się i dziś trudno wyobrazić sobie świat bez olimpiady. W lipcu letnie Igrzyska Olimpijskie odbędą się już po raz trzydziesty.

Krawat zamiast medalu

Pierwszą nowożytną Olimpiadę zorganizowano 6 kwietnia 1896 roku w Atenach, w Grecji. W tym samym miejscu, gdzie odbywały się starożytne igrzyska. Zwycięzcy nie walczyli wtedy o złoty medal. Najlepsi otrzymywali medal srebrny, a zdobywcy drugiego miejsca – brązowy. Trzecie miejsce nie było nagradzane.
Cztery lata później, gdy w Paryżu trwały II igrzyska, świat bardziej zainteresowany był paryską wystawą światową, gdzie prezentowano osiągnięcia w ówczesnej nauce, technice i kulturze. Coubertin był załamany. Zwycięzcy w poszczególnych dyscyplinach zamiast medali dostali wtedy jedynie tandetne krawaty, parasole i notatniki. Gdy baron to zobaczył zapewnił, że medale zostaną wysłane pocztą.
Podczas pierwszych nowożytnych olimpiad lat wytworzyła się pewna tradycja przebiegu olimpiady, a nawet popularne dziś sformułowanie „fair play”.
Igrzyska miały odbywać się co 4 lata, w różnych krajach świata. Ten pomysł też przetrwał do dziś. Ale na przykład to, żeby w olimpiadzie brali udział tylko amatorzy, to już martwy zapis. Mimo, że olimpiady od początku miały być dostępne dla wszystkich, to jednak kobiety wystartowały w nich po raz pierwszy dopiero w 1912 roku w zawodach pływackich.

Czarne karty olimpiad

Podczas starożytnych olimpiad obowiązywał tzw. pokój boży. Oznaczało to, że podczas zawodów ustawały wszystkie wojny, a zawodnicy mieli zapewnione prawo bezpiecznego powrotu do domu. Nowożytne olimpiady przerywały wojny. Jednak po zawieruchach zawsze wracały ze zdwojoną energią.
Pierwszą przerwą był rok 1916. Igrzyska wtedy miały odbywać się w Berlinie. Na świecie szalała I wojna światowa, co nie pasowało do idei olimpijskiej. Potem dwa razy olimpiadę przerwała II wojna światowa. W 1940 roku zawody nie odbyły się w Helsinkach, a cztery lata później w Londynie. Czarną kartą zapisała się też olimpiada w Monachium w 1972 roku, bo fanatycy Islamscy zamordowali część zawodników Izraela. Wtedy zawodów nie odwołano.
Bywały i takie olimpiady, które dzieliły. Trzy lata przed II wojną światową, w 1936 roku, protestowano na przykład przed organizowaniem Igrzysk w Berlinie. Adolf Hitler, jako ówczesny prezydent i kanclerz Rzeszy Niemieckiej, nie miał zamiaru uścisnąć dłoni czarnoskóremu, wspaniałemu biegaczowi Jesse Owensowi, dlatego nie pojawił się na ceremonii wręczenia medalu. W 1980 roku, gdy olimpiada odbywała się w komunistycznej Moskwie, wiele krajów zachodniej Europy zbojkotowało igrzyska. Podobnie przed ostatnią olimpiadą w Pekinie buntowano się przeciw trwającej do dziś okupacji Tybetu i łamaniu praw człowieka w Chinach.

Baron Pierre de Coubertin   Baron Pierre de Coubertin
EastNews

Flaga i znicz

Olimpiada ma swoje symbole i ceremonie. Najbardziej znane to flaga i znicz olimpijski. Flagę zaprojektował Coubertin w 1912 roku. To pięć złączonych ze sobą kolorowych kółek. Każde koło jest symbolem jednego kontynentu. Niebieski to Europa, żółty Azja, czarny Afryka, zielony Australia, a czerwony Ameryka.
Znicz olimpijski zapalono po raz pierwszy w 1928 roku, a od 1936 roku ogień przynosi specjalna sztafetę ze starożytnej Olimpii. Rozpala się go od skupionych tam promieni słonecznych. Następnie przekazuje przez kolejne państwa tak długo, aż dotrze do kraju gospodarza igrzysk. Ogień wędruje pochodnią, pod wodą, laserem, a nawet przez satelitę.
Podczas ceremonii otwarcia rozpala znicz, który płonie potem przez całe igrzyska. Trzy razy w historii ogień zgasł przed czasem. W Montrealu 1976 roku zgasł, bo... padał deszcz. Kolejna wpadka zdarzyła się w 2004 roku w Atenach na starym stadionie, na którym rozgrywano pierwszą olimpiadę. Na ostatnich igrzyskach w Pekinie ogień też zgasł, podobno z powodów technicznych.
Przywrócenie olimpiad i wspólne uczciwe współzawodnictwo nie zahamowało wojen. Ale może dzięki igrzyskom olimpijskim jest ich trochę mniej?...


Dyscypliny
W tym roku podczas letniej olimpiady zostanie rozegranych 36 dyscyplin w kilku konkurencjach. W sumie w Londynie będzie ich aż 301. Ta liczba jednak wciąż się zmienia. Na przykład do 1920 roku zawodnicy rywalizowali w... przeciąganiu liny.
Do dyscyplin olimpijskich zalicza się tylko te, które powszechnie uprawiane są na świecie. Dla konkurencji męskich dyscyplina sportowa musi być uprawiana w 75 krajach na 4 kontynentach, natomiast dla kobiecych, w co najmniej 40 krajach na 3 kontynentach.

Otwarcie Igrzysk
Ceremonia otwarcia igrzysk rozpoczyna się defiladą z flagami wszystkich reprezentacji biorących udział w olimpiadzie. Tradycyjnie, na cześć starożytnych igrzysk, jako pierwsza idzie reprezentacja Grecji, a ostatni – gospodarz olimpiady. Następnie wypowiadane są słynne słowa: Igrzyska Olimpijskie w ... uważam za otwarte. Na maszt wciągana jest flaga olimpijska, zapalany jest znicz, a potem wszyscy zawodnicy i sędziowie składają przysięgę.

Olimpiada w Londynie 2012
w liczbach
4 miliardy widzów obejrzy igrzyska w telewizji
8 milionów biletów przygotowali organizatorzy Igrzysk
10 milionów litrów wody pomieszczą baseny w Centrum Wodnym
866 tysięcy kafelków pokrywa baseny Centrum Wodnego
300 tysięcy drzew zasadzono w wiosce olimpijskiej
20 tysięcy dziennikarzy będzie relacjonować Igrzyska
10 500 zawodników weźmie udział w igrzyskach
205 krajów będzie reprezentowanych na Igrzyskach

 

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.