Ołtarz Jezusa Ukrzyżowanego stoi przy ścianie zakrystii katedry wawelskiej od XIV wieku. Początkowo figura Pana Jezusa i krzyż były w drewnie lipowym. Z czasem krzyż zamieniono na dębowy. Krucyfiks pozostał niezmieniony. Jedynie w XVII wieku lipowy wizerunek pozłocono, a po konserwacji w XIX wieku Pan Jezus pozostał czarny. To miejsce uważane jest w katedrze wawelskiej za najświętsze.

KRZYŻ I JADWIGA
– Od początku wizerunek był czczony – mówi ks. Jacek Urban nieco ściszonym głosem, jakby powierzał nam wielkie tajemnice. Bo wielkie rzeczy działy się tu, na Wawelu i piętro niżej przed wizerunkiem Jezusa Ukrzyżowanego. Rozmawiamy w Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej. – Napis w języku łacińskim widoczny na predelli wskazuje na wielką cześć do tego krzyża. – Predella to część między mensą (dolną częścią) ołtarza a nastawą ołtarza – tłumaczy ksiądz Jacek. – Mam tu tłumaczenie napisu – ksiądz pokazuje swoje notatki: „Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego wizerunek, który na tej nastawie z należną czcią jest przechowywany, przemówił, jak przodków niesie podanie, do świętej Jadwigi Królowej Polski, córki Ludwika, Węgrów i Polaków króla, Władysława Jagiełły pierwszej żony, świętością doskonałej za życia, po śmierci zaś różnymi cudami słynnej. Ty zaś przechodniu znaki ran Pan Twojego bezgłośnie do Ciebie przemawiające usłysz, jak wdzięczny wobec nich masz być w sobie rozważaj”. – A więc krzyż był czczony, a królowa Jadwiga uznawana za świętą – mówi ksiądz Urban.

DLA POLSKI, DLA LITWY, DLA EUROPY
Jadwiga miała zaledwie 12 lat, gdy została żoną Władysława Jagiełły. – Nie decyduje jeszcze o polityce – mówi ksiądz Urban – ale przypatruje się uważnie. Jest tak niezwykle inteligentna, że w wieku 16 lat może już podejmować decyzje. To ona, córka Ludwika Andegaweńskiego, jest królem Polski, Jagiełło jest tylko księciem litewskim. – To nie jest równy poziom – podkreśla ksiądz Jacek. – To ona jest spadkobiercą króla Węgier i Polaków, a on jest poganinem. Bardzo starał się Jagiełło o rękę Jadwigi. Ona myślała, że wyjdzie za księcia Wilhelma z rodu Habsburgów – bardzo go lubiła, znali się od dziecka, razem przez pół roku przebywali na dworze w Wiedniu. Jednak szlachta polska miała inne plany. Małżeństwo królowej Jadwigi z księciem Jagiełłą było szansą dla Litwy. Jadwiga wiedziała, że jeśli Litwa przyjmie chrzest, to już cała Europa będzie chrześcijańska, Wiedziała, że to zależy od jej decyzji.

CZYŃ, CO WIDZISZ
O tym wszystkim 10-letnia królowa – bo Jadwiga tyle miała lat, gdy przybyła do Krakowa – rozmawiała z Ukrzyżowanym w katedrze wawelskiej. W 1385 roku podczas modlitwy usłyszała: „Fac quod vides”. To znaczy: „Czyń to, co widzisz”. Zrób tak, jak będzie dobrze dla Polski, dla Litwy i dla całej Europy. Jadwiga – jedna z siedmiu córek Ludwika Andegawena – wiedziała, że jest przeznaczona do tronu. A potem zrozumiała jeszcze, że chodzi o to, by połączyć dwa państwa w mocarstwo europejskie, że tych prawie milion kilometrów kwadratowych Polski i Litwy będzie potęgą dla Europy Zachodniej. O tych wielkich rzeczach Jadwiga z Jezusem w katedrze rozmawiała i przed krzyżem wawelskim i dostała odpowiedź.